حاتمی، چشم، شکنجه!

روزنامه عصر مردم در تاریخ 22 اردیبهشت ماه در مقاله ای که به مناسبت فوت حسن حاتمی به قلم جناب محمدرضا آل ابراهیم نگاشته شده، آورده است: «[حسن حاتمی]... کتاب معروفی دارد به نام «سرود مردی که به خلیج پیوست». این کتاب در سال 1351 چاپ شده بود و ما دست به دست می کردیم. شنیده بودیم که مأموران ساواک دوره ی ستمشاهی او را دستگیر می کنند و در پی شکنجه های مداوم، یکی از چشمانش را از دست می دهد. بازتاب آن در شعری آمده بود به نام «مرثیه ای از پیش ساخته» که به جلال آل احمد تقدیم کرده بود. بندی از آن شعر چنین است:

 

من از تنهایی می لرزم / من از تنهایی می لرزم / روزهای تبعید / خورشید را / از یاد برده است

 

***

در اراضی مجروح / بوته ها می پوسند

 

***

اینک / کرکس های ستم / چشمانم را غارت کرده اند...»

 

همین مقاله را هفته نامه بیشاپور نیز ـ بدون ذکر نام منبع اصلی ـ در تاریخ 27 اردیبهشت ماه بازنشر داده است.

حُسن و عیب حَسَن

اشاره: متن زیر به بهانه مرگ حسن حاتمی، شاعر، نویسنده و مبارز کازرونی بر اساس اسناد مکتوب و شفاهی ـ از جمله مصاحبه‌ی نویسنده با وی ـ نگاشته شده است.

***

حسن حاتمی فرزند جواد در فروردین 1313 در محله چاه‌آبی کازرون متولد شد. تحصیلات ابتدایی و غالب تحصیلات دبیرستانی خود را در کازرون گذراند. سپس به شیراز رفته، در آنجا دوره‌ی ضمیمه‌ی دانشسرای مقدماتی را نیز گذراند. پس از آن به کازرون برگشت و از سال 1337 به عنوان معلم در دبیرستان‌های این شهر مشغول به تدریس شد.

حاتمی از نوجوانی به شعر و شاعری علاقه داشت و از همان ایام، اشعار خود را برای برخی نشریات ارسال می‌کرد. او در کنار شعر به تحقیق در فرهنگ عامه نیز علاقه یافت و اولین مقاله خود با عنوان «گردو پر یا پیک» درباره یکی از بازی های محلی کازرون را در سال 1334 در حالی که دانش آموزی دبیرستانی بود در مجله فروغ اندیشه شیراز منتشر کرد. وی همچنین با برخی از رادیوهای فارسی زبان در خارج از کشور از جمله رادیو دهلی ارتباط و همکاری داشت.

حاتمی از نظر سیاسی و اجتماعی نیز شخصیتی فعال و اثرگذار بود. او در سال‌های پایانی دهه‌ی 20 فعالیت سیاسی خود را در جبهه‌ی ملی به عنوان نماینده‌ی دانش‌آموزان و در سازمان جوانان حزب ایران آغاز کرد و پس از کودتای 28 مرداد 1332 به مدت کوتاهی بازداشت شد.

حمایت پیشوا از کاندیداتوری طباطبایی؛ شبهه‌ها و پاسخ‌ها

توضیح: متن زیر جهت انتشار در هفته‌نامه بیشاپور نگاشته شد. وظیفه خود می‌دانم از آن هفته‌نامه و مدیریت محترم آن بابت انتشارش در شماره‌ی اخیر آن نشریه تشکر می‌کنم. از آنجا که مقاله‌ی مورد اشاره، در سایت جامع کازرون نما نیز بازنشر شده بود، جهت انتشار در اختیار آن سایت نیز قرار گرفت.

***

احتراماً در شماره 484 هفته‌نامه‌ی بیشاپور مقاله‌ای به قلم جناب آقای موسی مطهری‌زاده با عنوان «زمانه و زندگی سیداحمد پیشوا» منتشر شده که در بخشی از آن، ضمن اشاره به بریده‌ای ناقص از مقاله‌ی اینجانب با عنوان «نماینده کازرون در مجلس شورای ملی»(1) آمده است:

«برخی از اشخاص در تحلیل کنش‌های سیاسی مرحوم پیشوا، به اشتباه اعلام حمایت جامعه‌ی روحانیت کازرون و سید احمد پیشوا از کاندیداتوری سید عبدالحسین طباطبایی که مربوط به سال 1339 و دوره بیستم مجلس...بود را  مربوط به دوره‌ی بیست و دوم مجلس می‌دانند که آن انتخابات نیز مورد تحریم مراجع از جمله حضرت امام قرار گرفته بود. این افراد این نکته را یکی از نکات منفی دوره‌ی زندگی مرحوم پیشوا می‌دانند و می‌نویسند: "‌یکی از حواشی قابل توجه در انتخابات دوره‌ی بیست و دوم مجلس شورای ملی در سال 1346، اطلاعیه‌ی جمعی از علمای کازرون در حمایت از کاندیداتوری سید عبدالحسین طباطبایی بود. این اطلاعیه از سوی آیت الله پیشوا از جمله روحانیان انقلابی و پرنفوذ کازرون که با طباطبایی نسبت خویشاوندی داشت، تهیه شده بود. این اعلام حمایت اگرچه به سود طباطبایی تمام شد، اما انتقادات شدیدی را به خصوص از سوی انقلابیون کازرون متوجه آیت الله پیشوا کرد. اعتراض انقلابیون کازرون از آن جهت بود که وی با این اقدام خود موجبات گرمی تنور انتخابات نظامی را فراهم می‌آورد که امام خمینی(ره) در حال مبارزه با اصل آن بود." همانطور که آمد اعلام حمایت جامعه‌ی روحانیت کازرون از کاندیداتوری سید عبدالحسین طباطبایی مربوط به سال 1339 شمسی بود و نه سال 1346 شمسی. نکته‌ی دیگر این که حتی در سال 1346 شمسی حمایتی از سوی علمای کازرون از کاندیداتوری سید عبدالحسین طباطبایی صورت نگرفته است. تنها مسأله‌ای که در انتخابات سال 1346 شمسی در کازرون در ارتباط با مرحوم پیشوا صورت گرفت دعوت از وی و چند تن از روحانیون متنفذ دیگر از جمله مرحومان شیخ عبدالمحمد ضیاالشریعه، شیخ عباس محصلی، سید‌محمد نبوی‌زاده، سیدمحمد طبیبی، سید عبدالصاحب و سیدجعفر کاظمینی و سید محمدرضا شریعتمدار از سوی فرمانداری کازرون به عنوان علما و معتمدین محلی به منظور انتخاب اعضای انجمن نظارت مرکزی بود. به دیگر سخن این‌که نه در انتخابات سال 42 و نه در سال 46 شمسی با توجه به موجود بودن مدارک بسیاری از اعلام حمایت طبقات مختلف مردم کازرون از کاندیداتورهای انتخاباتی، اما تا بحال مدرک و یا سندی در ارتباط با حضور کتبی روحانیون کازرون در انتخاباتی که پس از جنبش پانزده خرداد 42 در کازرون برگزار گردید، نیافتیم.»(2)

درباره سفر شهید بهشتی به کازرون

در تاریخ 8 تیر 1388 یادداشت کوتاهی درباره سفر شهید بهشتی به کازرون نوشتم. در بخشی از این متن آمده بود:

"...شهید بهشتی در اردیبهشت 1358 قبل از اوج گیری تخریب‌ها علیه وی از سوی انقلابیون کازرون به این شهر دعوت شد و در میدان شهدا به سخنرانی پرداخت. سخنرانی وی به عنوان یکی از باشکوه‌ترین سخنرانی‌های این شهرستان در تاریخ ما ثبت شده است.

 

شهید بهشتی مدتی بعد (در آغاز دومین سال پیروزی انقلاب) در اجتماع مردم شهر مقدس قم به خاطره‌ای از شجاعت مردم کازرون اشاره کرده و می‌گوید:

 

«یک وقت به بچه‌های کازرون گفتم، می‌گویند آمریکا هوس کرده از مرزهای آبی جنوبی مزدورانش را بفرستد به خاک ما؛ اگر اینها بیایند چه کارش می‌کنید؟ این بچه‌ها توی جلسه‌ی سخنرانی فریاد برآوردند که ما آنها را نابود خواهیم کرد.»

(سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های آیت الله شهید دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی، ج 2، ص 559)"

 

این متن در همان ایام همراه با تصاویری از آن مراسم در کازرون نما (کلیک کنید) منتشر شد و در برخی از نشریات شهرستان نیز بازنشر یافت.

پیشوای کازرون

مقاله‌ی پیش‌رو، پیش از این در بهمن ماه 1392 در دفتر سوم «پژوهش‌نامه‌ی انقلاب اسلامی ایران» منتشر شده است.

 

پیش از مطالعه‌ی این متن تذکر چند نکته را لازم می‌دانم.

 

1. این مقاله تنها بر اساس اسناد منتشر شده‌ی ساواک درباره‌ی شخصیت سیداحمد پیشوا نگاشته شده است.

2. علاوه بر این، مجموعه‌ی عظیمی از اسناد مبارزاتی شخصیت مورد بحث (حدود هزار سند) به دست آمده که مراحل آماده‌سازی خود برای انتشار به صورت کتابی مستقل را طی می‌کند.

3. در این مقاله به‌جز در مورد مراجع معظم تقلید از بکارگیری القاب و عناوین خودداری شده است.

4. منابع و مأخذ این مقاله را می‌توانید در پژوهش‌نامه‌ی مذکور بخوانید.

برگی از دفتر خاطرات شهید محمدرضا محمدپور - 1

توضیح: متن زیر برگی از دفتر خاطرات شهید محمدرضا محمدپور (اولین شهید خانواده) است. وی در سال 1345 متولد و در اسفند ماه 1361 در سن 16 سالگی به شهادت رسید.

***

برادران و دوستان زیادی به جبهه می‌رفتند و می‌آمدند و خاطرات خودشان از جبهه را برایم تعریف می‌کردند. شور من برای رفتن به جبهه بیشتر می‌شد. در آن زمان من یک طلبه بودم. خانواده به من اجازه نمی‌دادند که به جبهه بروم و از این جهت بسیار ناراحت بودم. چون در «فداییان اسلام» بودم سعی داشتم از این موقعیت خودم استفاده کنم و بدون اجازه پدر و مادرم به جبهه بروم. اقدام زیادی هم در این رابطه کردم ولی موفقیت‌آمیز نبود. من یک جهت دیگر [را] هم در نظر می‌گرفتم و [آن] این بود که خانواده‌ی ما یعنی پدر و مادرم بیشتر از همه زحمت مرا کشیده بودند و من هم دلم می‌خواست که آنها را به هیچ وجه اذیت نکنم تا این‌که با اصرار زیاد از استادانمان در حوزه تصمیم بر این شد که حدود 15 روز به جبهه برویم تا لااقل در یک عملیات شرکت کنیم و برگردیم.

این تصمیم عملی شد و ما (تعدادی از طلاب) که یکی از آنها هم برادرم بود به اهواز اعزام شدیم و در پایگاه گلستان ـ که در حال حاضر پایگاه شهید باهنر نام دارد ـ مستقر شدیم و قرار بر این شد که مدت یک هفته آموزش فشرده‌ای توسط برادر پاسداری که نامش فیّاض بود، ببینیم و پس از یک هفته برای عملیات بستان آماده شویم. در این یک هفته آموزش‌های زیادی را پشت سر گذاشتیم و به هر سختی بود، گذراندیم تا اینکه ما را به یکی از پایگاه‌های دیگر انتقال دادند. در آنجا می‌خواستند ما را سازماندهی و برای عملیات آماده کنند.

پدر بزرگ

توضیح: متن حاضر، ویرایش شده‌ی سخنرانی اینجانب در مجلس فاتحه‌‌ی مرحوم حاج عبدالحسین محمدپور (پدر بزرگم) در مسجد امام خمینی(ره) کازرون است.

***

زندگینامه‌ی سیدمحمد نبوی‌زاده

سیدمحمد نبوی‌زاده فرزند محمدکاظم در سال 1304 شمسی در کازرون متولد شد.

وی تحصیلات علوم دینی خود را در سال 1323 شمسی نزد برخی از علمای شهر از جمله شیخ لطف‌الله توکلی آغاز کرد. سپس در سال 1324 به شیراز مهاجرت کرده و از دروس آیت‌الله بهاء‌الدین محلاتی استفاده کرد. پس از آن در سال 1330 عازم نجف اشرف شده و از محضر علمای آن دیار بهره برد.

او پس از سه سال اقامت در نجف در سال 1333 برای ازدواج به کازرون برگشت و پس از آن مجدداً در همان سال عازم نجف گردید و به مدت هفت سال دیگر در نجف ماند و در آنجا از دروس مراجع وقت آن زمان از جمله حضرات آیات مرعشی، خویی، عبدالاعلی موسوی سبزواری و شاهرودی بهره برد. وی در سال 1340 به کازرون برگشت. او در کازرون به کار تبلیغ و تدریس علوم و معارف دینی پرداخت.

بزرگ بنیادی و اسدالله ایمانی از جمله مهم‌ترین شاگردان وی بودند. او در مساجدی چون سید ابراهیم و گنج‌آباد اقامه‌ی جماعت و منبر داشت.

همسر کازرونی امام موسی صدر

اخیراً غزلی با عنوان «مهتاب» از امام موسی صدر در برخی از رسانه‌ها منتشر شد که در سال ۱۳۴۴ سروده، به پروین خلیلی (همسرش) تقدیم کرده بود. متن کامل این غزل چنین است:

 

پرده‌ای از پرند س‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍یم اندود         ماه بر دوش شام گسترده

روشن و دلکش و خیال‌انگیز       وز نسیم شبانه افسرده

و اندر اعماق آشیانه خویش      سر خود مرغ حق فرو برده

یاد بیداری و تلاش و سخن        از خیال زمانه بسپرده

نیمی از شام هجر بگذشته      صحبت غم به جانم آورده

خواب بگریخته زدیده من            دامن از اشک چشم پر کرده

لیک با رنج جانگداز فراق           روح باز از غمش نیازرده

یاد مهر حیات‌بخش «مه»م        زنده می‌دارد این تن مرده

لاله حاوی او چراغ شب است   نور بر شام هجر بسپرده

یا رب از جور دهر برهانش          تا که برهاند این سرا پرده

سرانجام یک توصیه

روز شنبه 17 اسفند ماه برادر بزرگ، انقلابی و عزیز جناب آقای حاج علی اسدزاده (مدیر مسئول محترم هفته نامه شهرسبز) با بنده تماس گرفته، ضمن خبر دادن از برگزاری همایش تجلیل از شخصیت استاد علی دوانی در روزهای 21 و 22 اسفند در شهر کازرون، از قصد هفته نامه‌ی مذکور برای انتشار ویژه‌نامه‌ای درباره‌ی استاد علی دوانی خبر داده، از بنده خواستند تا چنانچه مطلبی در این زمینه دارم برای انتشار در اختیار نشریه‌ی مذکور قرار دهم.

اینجانب عرض کردم که در این فرصت اندک امکان نگارش مطلبی درباره‌ی این شخصیت ارزشمند وجود ندارد اما به ایشان اطلاع دادم که سایت کازرون نما پس از ارتحال مرحوم دوانی مجموعه‌ای از عکس‌ها، پیام‌ها و مقالاتی که درباره‌ی وی منتشر شده بود را در صفحه ویژه‌ی وی در قسمت «شخصیت‌های کازرون» بازنشر داده که قابل استفاده است.

در کنار این مطلب به این نکته اشاره کردم که اخیراً خوانده و شنیده‌ام که برخی از مسئولان شهرستان در هنگام نام بردن از مرحوم حجت الاسلام والمسلمین علی دوانی از تعبیر «علامه دوانی» استفاده می‌کنند. از آقای اسدزاده با توجه به نفوذ و ارتباط‌شان خواستم تا به مسئولان و دست‌اندرکاران همایش تذکر دهند تا کاری نکنند که شخصیت «علامه جلال‌الدین دوانی» تحت‌الشعاع برگزاری این همایش قرار گیرد. چراکه تاکنون هرگاه تعبیر «علامه دوانی» به کار می‌رفت ذهن‌ها متوجه «علامه جلال‌الدین» می‌شد اما با اصراری که اخیراً برخی افراد از خود نشان می‌دهند، این تبادر ذهنی در حال مخدوش شدن است.

فراخوان خاطره و مقاله درباره مهندس طاهری

انتشارات سلمان فارسی به منظور تجلیل از شخصیت مهندس رجبعلی طاهری اقدام به فراخوان مقاله‌ و خاطره درباره‌ی شخصیت وی کرده است.

لذا از عموم تاریخ پژوهان، دوستان، آشنایان و هم‌رزمان وی درخواست می‌شود تا مقالات و خاطرات خود را در قالب موضوعات زیر ارسال کنند.
 

مهندس رجبعلی طاهری

مهندس رجبعلی طاهری فرزند محمود در تاریخ 29 شهریور 1315 در شهر کازرون متولد شد و پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی برای ادامه‌ی تحصیلات به شیراز رفت. وی ضمن اشتغال به کسب و کار، تحصیلات متوسطه را در شیراز به پایان رساند. طاهری مبارزات انقلابی خود را از سال 1329 همزمان با اعدام انقلابی رزم‌آرا به دست فداییان اسلام با پخش تراکت «صنعت نفت باید در سراسر ایران ملی شود» آغاز کرد و در سال 1330 در قیام و تظاهرات 30 تیر علیه دولت قوام‌السلطنه و در حمایت از مصدق نقش فعالی داشت. او در زمستان سال 1332 پس از کودتای 28 مرداد به علت پخش تراکت علیه حکومت زاهدی بازداشت شد. وی همچنین در تاریخ 30 تیر 1333 به علت چاپ و پخش اعلامیه علیه رژیم شاه و دولت زاهدی و قرارداد استعماری کنسرسیوم و پیمان ننگین بغداد و خیانت‌های حزب توده بازداشت و به مدت 70 روز زندانی گردید.

طاهری پس از اخذ دیپلم ریاضی از دبیرستان شاپور شیراز در سال 1335 به دانشکده‌ی فنی دانشگاه تهران راه یافت و تحصیلات خود را در رشته مهندسی راه و ساختمان شروع کرد. وی در دوران دانشجویی فصل جدیدی از مبارزات سیاسی، مذهبی خود را با آشنایی با آیت الله طالقانی در مسجد هدایت آغاز کرد. او علاوه بر این با شخصیت‌هایی چون مهندس مهدی بازرگان (استاد درس ماشین‌های حرارتی در دانشکده‌ی فنی) آشنا شده و مبارزات خود را در قالب فعالیت در انجمن اسلامی دانشگاه تهران و نیز جبهه‌ی ملی تداوم بخشید.

وی نقش مهمی در تشکیل و توسعه‌ی انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌ها (از جمله دانشگاه شیراز) و هیت‌های حسینی در تهران و شیراز داشت که از جمله می‌توان به همکاری مستمر وی با هیأت حسین مظلوم تهران (دیوانگان حسینی) از سال 1339 و هیأت اتحاد حسینی شیراز از سال 1344 اشاره کرد.

شیخ بلیان

حجت الاسلام شیخ عبدالله انصاری راد فرزند لطف‌الله در سال 1314 شمسی در روستای بلیان از توابع کازرون متولد شد. وی تحصیلات حوزوی خود را از 16 سالگی نزد حجت الاسلام و المسلمین شیخ عباس توانا از دیگر روحانیان بلیانی آغاز کرد.

 

پس از آن تحصیلات خود را نزد آیت‌الله عبدالکریم مختاریان کازرونی در حوزه‌ی علمیه‌ی کازرون ادامه داد. وی همچنین به مدت دو سال به قم مهاجرت کرده و کتاب مکاسب را از محضر آیت‌‌الله محمد فاضل لنکرانی و کتاب رسائل را از محضر آیت‌الله شیخ مصطفی اعتمادی بهره برد. وی پس از مراجعت از قم در بلیان ساکن شده و به اقامه‌ی جماعت و تبلیغ دین روی آورد.

 

خروش آرام

مرحوم محسن پزشکیان فرزند آقابزرگ، در تاریخ 6 بهمن 1326 در کازرون متولد شد. وی شاعر، هنرمند[2] و پژوهش‌گر عرصه‌ی مردم شناسی بود. او تحصیلات ابتدایی را در سال 1333 در دبستان ابن‌سینای کازرون آغاز کرده و در تهران به صورت متفرقه ادامه داد.

 محسن تحصیلات دبیرستانی خود را در شهرهای کازرون و بوشهر ابتدا در رشته‌ی ریاضی و سپس در رشته‌ی ادبیات پی‌گرفت.[3] در سال 1349 به عنوان دانشجوی رشته‌ی ادبیات فارسی وارد دانشگاه تهران شد و مدرک لیسانس خود را در سال 1354 اخذ کرد.

زندگینامه‌ی دکتر محمدحسن طاهری

7 اردیبهشت ماه مصادف با سال‌روز درگذشت دکتر محمدحسن طاهری از باسابقه‌ترین مبارزان کازرونی است. به همین مناسبت، شایسته دیدم خلاصه‌ای از زندگینامه‌ی پرافتخار این شخصیت مجاهد را جهت اطلاع علاقمندان تاریخ و فرهنگ کازرون بنویسم.

بنده در تیر ماه 1388 به واسطه‌ی تحقیق درباره‌ی تاریخ انقلاب اسلامی در کازرون توفیق دیدار ایشان و انجام مصاحبه‌ای را در مطبشان در شیراز داشتم. اکنون اما افسوس می‌خورم که چرا اسنادی که در حال حاضر درباره‌ی مبارزات وی در اختیار دارم را در آن زمان نداشتم. که اگر چنین بود آن مصاحبه هم مفصل‌تر می‌شد و هم از غنای بیشتری (خصوصا در توضیح اسناد مذکور) برخوردار می‌گشت.

انشاءالله در آینده؛ مصاحبه‌ی مذکور همراه با چند مصاحبه‌ی دیگر، زندگی‌نامه‌ی تفصیلی و اسناد مبارزاتی ایشان به صورت کتابی مستقل منتشر خواهد شد.

بزرگ کازرونی در خمین

مقاله‌ی حاضر بخشی از تحقیق نویسنده درباره‌ی «انقلاب اسلامی در کازرون» است.

مقدمه: یکی از مسایل قابل بررسی در جریان «انقلاب اسلامی ایران» نقش کازرونی‌ها در مبارزات سایر نقاط کشور است. ما در این مقاله تلاش داریم به نقش حجت‌الاسلام والمسلمین بزرگ بنیادی در شهرستان خمین به عنوان محل زندگی حضرت آیت الله خمینی (ره) رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران بپردازیم.

***

بزرگ بنیادی فرزند محمدحسین در سال 1321 شمسی در محله‌ی فخاران کازرون متولد شد. از پنج سالگی برای آموزش قرآن به مکتب‌خانه رفت. در سن هفت سالگی تحصیلات ابتدایی را در دبستان بازیار کازرون آغاز کرد. پس از اتمام تحصیلات ابتدایی وارد دبیرستان ابواسحق شد و تحصیلات دبیرستانی را تا کلاس نهم ادامه داد. او در سال 1337 تحت تأثیر شخصیت حاج میرزا آقای شیرازی یکی از علمای کازرون تحصیلات حوزوی را نزد سید عبدالرسول مهدوی، سیدمحمد نبوی‌زاده، شیخ عبدالکریم مختاریان و شیخ لطف‌الله توکلی در کازرون آغاز کرد. در سال 1339 برای ادامه‌ی تحصیل به حوزه‌ی علمیه‌ی قم مهاجرت کرد. دروس سطح را نزد اساتیدی چون حضرات آیات محمد فاضل لنکرانی، محمدتقی ستوده، مصطفی اعتمادی، علی مشکینی، صلواتی و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی به پایان رساند. سپس به مدت 15 سال از حوزه درس خارج فقه و اصول حضرات آیات میرزا هاشم آملی، سیدمحمد محقق داماد، سید محمدرضا گلپایگانی، مرتضی حائری، جواد تبریزی و ناصر مکارم شیرازی بهره برد. وی آنگاه به تدریس در حوزه‌ی علمیه‌ی قم مشغول شد. همکاری با مجله‌ی «نسل جوان» در قالب نگارش مقاله برای این نشریه از دیگر فعالیت‌های علمی و فرهنگی اوست.

نماینده کازرون در مجلس شورای ملی / قسمت اول

توضیح: مقاله‌ی پیش رو برشی از پژوهش نویسنده در موضوع «انقلاب اسلامی در کازرون» است. این مقاله در چند قسمت تقدیم خوانندگان محترم خواهد شد.

علی‌رغم سابقه‌ی قوی کازرون در نهضت مشروطه و نیز در حمایت از ملی شدن صنعت نفت، این شهر تا دوره‌ی بیست و یکم مجلس شورای ملی از وجود نماینده‌ای مستقل بی‌بهره بود. این در حالی است که از سال 1320 تلاش‌هایی برای برخورداری کازرون از این امتیاز در مجلس شورای ملی صورت گرفته بود. به عنوان نمونه در دوره‌ی سیزدهم مجلس طرحی از سوی آقای اعتبار (از نمایندگان این دوره) ارائه شد که به موجب آن 26 نفر بر تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی افزوده می‌شد و کازرون از جمله شهرهایی بود که بر اساس این طرح دارای نماینده‌ی مستقل می‌شد.(1) این طرح نه تنها در مجلس سیزدهم به نتیجه نرسید بلکه تا دوره‌ی شانزدهم تلاشی از سوی مجلسیان برای برخورداری کازرون از نماینده‌ی مستقل در مذاکرات مجلس ثبت نشده است.

شهید بهشتی در کازرون

آیت الله شهید محمدحسین بهشتی از جمله روحانیون انقلابی بود که نقش ویژه‌ای در مبارزات انقلابی پنهان، مدیریت نظام اسلامی، معماری قانون اساسی و سیستم قضایی کشور و فعالیت‌های منسجم و سازمان‌یافته‌ی سیاسی و... داشت. همین نقش باعث شد تا از یک سو مورد غضب دشمنان اسلام و نظام اسلامی و از سوی دیگر مورد حسادت یا تخریب برخی از شخصیت‌های داخلی (که در میان آنها چهره‌های موجه و شاخصی نیز وجود داشت) واقع شده و موجبات ترور شخصیت (در مرحله‌ی اول) و نهایتاً شهادت ایشان را فراهم آورد.

 

شهید بهشتی  در زمان اوج گیری تخریب‌ها علیه وی از سوی انقلابیون کازرون به این شهر دعوت شد و در میدان شهدا به سخنرانی پرداخت. سخنرانی وی به عنوان یکی از باشکوه‌ترین سخنرانی‌های این شهرستان در تارخ ما ثبت شده است.

 

شهید بهشتی مدتی بعد (در آغاز دومین سال پیروزی انقلاب) در اجتماع مردم شهر مقدس قم به خاطره‌ای از شجاعت مردم کازرون اشاره کرده و می‌گوید:

 

«یک وقت به بچه‌های کازرون گفتم، می‌گویند آمریکا هوس کرده از مرزهای آبی جنوبی مزدورانش را بفرستد به خاک ما؛ اگر اینها بیایند چه کارش می‌کنید؟ این بچه‌ها توی جلسه‌ی سخنرانی فریاد برآوردند که ما آنها را نابود خواهیم کرد.»

 (سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های آیت الله شهید دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی، ج 2، ص 559)

 

تصاویری از حضور شهید بهشتی در کازرون را می‌توانید در سایت کازرون نما (+) ببینید.

 

انشاءالله در آینده بیشتر در این باره خواهیم نوشت.

 

بر سر کتاب مظلوم‌زاده چه آمد؟

محمد‌مهدی مظلوم‌زاده محقق و نویسنده‌ای کازرونی بود که علی‌رغم ضعف و ناتوانی جسمانی از توان و پشتکار عجیبی برخوردار بود به حدی که خدمات او به تاریخ کازرون و ثبت و ضبط  آداب و رسوم این شهر کم‌نظیر است.

اما آنچه بنده را به نگارش این سطور ترغیب کرد کتابی از مظلوم‌زاده است که از سرانجام آن بی‌اطلاعم. در یکی از جلساتی که به اتفاق برادر محقق و نویسنده‌ی فاضل شهرمان آقای همت سهراب‌پور به هدف عیادت مظلوم‌زاده و طرح برخی از موضوعات به منزل وی رفته بودیم، سخن از شهر سلمان فارسی و وطن حقیقی این صحابی خاص رسول الله (ص) به میان آمد و نظر مظلوم‌زاده در این‌باره خواسته شد. او از کتابی خبر داد که درباره‌ی این موضوع نوشته و در آن اثبات کرده که سلمان فارسی از دیار «کازرون فارس» بوده است. سئوال شد با این کتاب چه کرده‌اید، او گفت: این کتاب را اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس از وی گرفته تا چاپ کند. مظلوم‌زاده که وضعیت اقتصادی خوبی نداشت گفت که حتی حق التالیف کتاب را هم گرفته و مصرف کرده است اما آنها هنوز کتاب را چاپ نکرده‌اند!